Obezite Cerrahisi Sonrası Beslenme İpuçları
- Öğünlerde katı ve sıvı yiyecek ve içecekleri bir arada tüketmeyiniz.
- Yemeklerle yapılan sıvı içimi; geriye kalan küçük mideyi doldurur ve kusmaya neden olabilir veya,
- Mideyi gererek erken doygunluk hissine neden olabilir ya da mideyi erken yıkayarak doygunluk hissine ulaştırmaz ve daha fazla yemeye neden olabilir.
- Öğünlerden 30 dakika önce ve sonra sıvı alınmalıdır.
- Yeme alışkanlıklarınız uzun dönemde uygun kilo kaybı için gereklidir.
- Mideniz küçültülmüş olmasına rağmen yüksek kalorili yiyeceklerden sık tüketmek kilo kaybı bir yana daha fazla kilo almanıza neden olabilir.
- Alkol, yüksek kalori içerir ve iştahınızı açar, bu yüzden en iyisi uzak durulmasıdır.
- Yiyecekleri iyice çiğnemek ve yiyecekler püre haline gelince yutmak önemlidir. Yavaş yavaş, küçük lokmalarla, iyi çiğneyerek beslenilmelidir. Bir öğün ortalama 30-45 dakika sürmelidir.
- Yiyecekler yeteri kadar çiğnenmezse mide çıkışını tıkayarak ağrı, rahatsızlık hissi ve kusmaya neden olabilir.
- Yakınlarınıza neden yavaş yediğinizi açıklayın ve acele etmeyiniz.
- Bedeninizin doygunluk hissine dikkat ediniz!
- Doygunluk hissi veya karnınızın ortasında baskı hissettiğinizde yeme ve içmeyi durdurunuz.
- Bulantı hissettiğinizde yemeyi durdurunuz. Bu histen sonra bir lokma daha fazla almak size ağrı, rahatsızlık hissi ve kusma olarak geri dönecektir.
- Yeterli miktarda protein alındığından emin olunmalıdır. Örnek olarak günde en az 3 bardak yağsız süt veya soya sütü size sağlıklı kalmak için yeterli protein ve kalsiyumu sağlar.
- Yemekleriniz, öncelikle protein, meyve ve sebze ve en son tam buğdaylı tahıl gruplarını içermelidir.
- Basit şekerlerden (toz/kesme şeker, şekerleme, tatlı çeşitleri vb) uzak durulmalıdır.
- Pirinç, pasta gibi besinlerden kaçınılmalıdır.
- Dehidratasyonu (vücudun sıvı kaybetmesi) önlemek için en az 1.5-2 Litre sıvı tüketmelisiniz. (Günde minimum 6-8 bardağı su olacak şekilde) Aksi takdirde baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, halsizlik, dilde beyaz yaralar ve koyu renk idrar yapma vb. gibi durumlarla karşılaşabilirsiniz. Böbrek sağlığınız için de su tüketiminiz oldukça önemlidir unutmayınız.
- Özellikle ilk 2 hafta sıvı, 3-4. haftalar arasında püre kıvamında yiyecekler tüketmelisiniz.
- Unutmayın, ameliyat sonrasında öğünlerinizde mideniz 150-200 ml sıvı alabilmektedir. Yemeğinizden 2-3 yemek kaşığı aldığınızda kendinizi doymuş hissedebilirsiniz. Bu hissiyattan sonra daha fazla yemeğinizden tüketmeyin yoksa midenizde kasılmalar hissedebilirsiniz. 6-9 ay sonrasında yeni mideniz yiyeceklerinizin miktarı hakkında size yol gösterici olacaktır.
- Egzersiz mutlaka!!! İlk haftadan başlamak üzere hafif-orta tempoda yürüyüş, iyi hissedildiği dönemde yüzme ve tempolu yürüyüşler yapılmalıdır.
- Obezite cerrahi sonrasında ameliyatın uzun dönem başarısı, önerilen beslenme programına uymakla çok ilişkilidir.
- Ameliyattan sonraki ilk 2 hafta katı yiyecek alınmamalıdır. Sıvı gıda diyetini yumuşak sulu gıda takip etmelidir.
Neden katı gıdalar başlangıçta yenilmemeli ?
Katı gıdalar dikişler üzerinde baskı yapar ve kusma ve midede rahatsızlık hissi oluşturur. Bu sebeplerden dolayı aşağıdaki beslenme programı önerilerine uymanız oldukça önemlidir.
Şayet kötü hissederseniz, geçmişi düşünün ve sebebi bulmaya çalışın;
a) Hızlı mı yediniz veya yeteri kadar çiğnemediniz mi?
b) Yemekle beraber veya öncesi ya da sonrasında sıvı mı tükettiniz?
c) Yediğiniz yemekleri sindirmekte mi güçlük çekiyorsunuz?
- Sebebi bulmanız bundan sonra benzer şeyleri yapmayarak bunu ortadan kaldırmanıza yardımcı olacaktır.
- Yediğiniz yemekleri bir günlük olarak tutmak ve sonuçlarınızı yazmak size fayda sağlayacaktır.
- Düzenli olarak kusma şikayetleriniz varsa profesyonel destek için doktorunuza başvurunuz.
- Günde en az 3 öğün yenildiğinden ve iyi beslenildiğinden emin olunmalı.
- Öğünleri atlamayın; acele ile yeteri kadar çiğnemeden yemek yemeyiniz.
- Bazı yiyecekleri diyetinize tekrar alırken problem yaşayabilirsiniz.
- Değişik yiyeceklere tolerans, onları nasıl çiğnediğiniz, nasıl pişirdiğiniz ve hazırladığınızla ilişkilidir.
- Yeni yiyeceklere başlarken çok küçük oranlarda başlayarak yiyiniz.
- Narenciye grubu (portakal, mandalina ve greyfurt gibi) asitli içecekler ilk bir ay tüketilmez.
- Çiğ sebzeler (salata vb.) ilk 3 ay tüketilmemelidir.
- Şayet herhangi bir yiyeceği tolere edemezseniz, bir hafta bekleyip sonrasında tekrar deneyebilirsiniz.
Özellikle kaçınılması gereken şekerli yiyecekler!
- Dondurma
- Sütlü çikolata
- Meyveli yoğurtlar
- Meyve şurupları
- Hazır meyve suları
- Şekerli ilaveli müsliler
- Tatlı çörekler
- Kekler
- Buzlu şekerler
- Jelibonlar
- Kurabiyeler, kekler
- Limonata
- Şekerli çaylar
- Hazır kahveler
- Kesme şeker
- Bal, reçel
- Şekerli sakızlar
Operasyondan Sonra Karşılaşılabilecek Sorunlar ve Baş Etme Yolları:
1- Mide bulantısı
Yetersiz çiğneme, doygunluk, kokuya hassasiyet, ağrı, hiç besin almama ve su kaybına bağlı olabilir.
Bulantıyı engellemek için ;
- Yemeklerinizi çok yavaş yiyiniz.
- Nane, rezene, yeşil çay içebilirsiniz.
2- Kusma
Hızlı yemek yeme, iyi çiğnememe, çok kuru besin tüketme, cerrahinin hemen sonrasında katı besin tüketme, yemeklerle beraber sıvı alınması, pipet kullanılması, yemeklerden sonra yatıp uzanılması durumlarında ortaya çıkar.
Kusmayı engellemek için;
- Yiyecekleri iyi çiğneyiniz.
- Ağzınızda iyice ıslatınız.
- Yiyeceğinizi düşündüğünüz miktarın yarısını tüketiniz.
- Katı besinleri kesip, azar azar sıvı besinlere geçiniz.
3- Su Kaybı
Doygunluk, koyu renk idrar çıkarma. Baş dönmesi, bulantı, dilin beyazlaması gibi belirtiler gösterir.
Su kaybını engellemek için ;
- Yanınızda sürekli su şişesi taşıyınız.
- Günde 1,5-2 lt su tüketiniz. Terlemenin fazla olduğu günlerde bu miktarı artırınız.
- Kafein içeren içeceklerden kaçınınız. Onların yerine şekersiz bitki çayı, buzlu çay veya buz parçaları tüketiniz.
4- Geğirme
- Yemeklerinizi yavaşça iyi çiğneyerek tüketiniz.
- Sakızlardan ve sert şekerlerden uzak durunuz.
- Pipet kullanmayınız.
- Gazlı içeceklerden uzak durunuz.
5- Kabızlık
- Ameliyat öncesi yediklerinize oranla daha küçük oranlarda yemek yediğiniz için bağırsak alışkanlıklarınızda değişiklikler olabilir.
- Başlangıçta tuvalet ihtiyacınız her 2-3 günde bir olabilir. Aşağıdaki yiyecekleri düzenli olarak tüketmeniz; barsak hareketlerinizi düzene koyabilir (katı diyete başlamış olanlar için).
- Yüksek lifli gıdalar: Tam buğdaylı ürünler, şekersiz kuru kayısı hoşafı, kuru kayısı ve kuru incir hoşafının tanelerinin blendırdan geçirilerek tüketilmesi, meyve (muz, şeftali dışında) ve sebzeler (pırasa püresi vb)
- Ayrıca öğünler arasında en az 8-10 bardak sıvı alındığından emin olunmalıdır!
- Tatlı olarak diyabetik tatlıları tercih edebilirsiniz.